Błyskawica - zjawisko świetlne towarzyszące nagłemu wyładowaniu elektryczności atmosferycznej, przejawiających się krótkim i silnym błyskiem, to potężna iskra elektryczna o długości kilku kilometrów. Wyładowanie to może występować z chmury lub wewnątrz chmury, a znacznie rzadziej z wysokich budynków i ze szczytów gór. Można wyróżnić trzy zasadnicze typy błyskawic: Błyskawica płaska - wygląda jakby cała powierzchnia chmury stała w płomieniach. Czasami wygląda jak postać krzaczastego światła pojawiającego się w wierzchołkowej części chmury lub w samym jej szczycie. Zwykle ten rodzaj błyskawic obserwujemy przy słabych burzach. Błyskawica
liniowa - to potężna i pofalowana iskra z licznymi odgałęzieniami po
bokach (piorun). Główne wyładowanie uderza w Ziemie lub w wodę. Trafiając w zabudowania
zwykle wznieca pożar, łamie i rozszczepia największe drzewa, niekiedy razi ludzi i
zwierzęta. Jej długość określa się średnio na 3km, ale w wyjątkowych przypadkach
zdarzają się i 10-kilometrowej długości. Szerokość kanału wyładowania wynosi ok.
50 cm, najpotężniejszy ładunek przepływa kanałem o grubości kilku cm. Błyskawica wstęgowa - składa się z kilku następujących po sobie wyładowań biegnących równolegle. Podobna jest do rozwiniętej na wietrze wstęgi, stąd jej nazwa. Trafiając w zabudowania od razu wznieca pożar. Błyskawica kulista (piorun kulisty) -najbardziej zagadkowa. Wielkość od pięści do rozmiary ludzkiej głowy. Porusza się krętymi drogami wykonuje nieraz dziwaczne ruchy. Raz ginie bez ślady, innym razem detonuje z ogłuszającym hukiem. Jest czasami niszczycielska i zabójcza. Badacze przypuszczają, że tworzy się w postaci kłębka rozżarzonego gazu na drodze dwóch błyskawic. Jej przejściowa stateczność zachowuje się dopóki trwa równowaga działających sił. Grzmot albo piorun
- powstaje wskutek nagłego i niezwykle gwałtownego nagrzania się powietrza w kanale
błyskawicy, w którym po upływie ułamka sekundy następuje na przemian gwałtowne
ochłodzenie. Drugą przyczyną jest piorunujący wybuch gazu wytworzonego pod wpływem
chemicznego rozpadu powietrza pod działaniem wysokiego napięcia błyskawicy. Temperatura
rzędu 10 lub 15 tyś. stopni C robi swoje! Możemy obliczyć w jakiej odległości od nas
uderzył piorun, jeśli policzymy sekundy między błyskiem a hukiem sumę sekund
podzielimy przez 3 (średnio głos przemieszcza się z prędkością 340 m na sekundę). |
|