|
Dlaczego niebo jest niebieskie? Izaak Newton sądził, że kolor ten jest
wynikiem odbicia światła słonecznego od wydrążonych kropelek wody.
Teoria ta była błędna, gdyż takie kropelki nie występują w atmosferze.
W 1881 roku John Tyndall (1820-1893) przedstawił poprawne wyjaśnienie
tego zjawiska. Opierając się na badaniach lorda Rayleigha (John William
Strutt, 1842-1919), wywnioskował, że niebieska barwa nieba jest wynikiem
rozproszenia światła (rozprowadzenia we wszystkich kierunkach) przez
cząsteczki powietrza). Rozmiary cząsteczek, które biorą udział w
rozpraszaniu Rayleigha, są mniejsze od długości fali światła
widzialnego. Intensywność (na jednostkę objętości) rozpraszania
Rayleigha jest odwrotnie proporcjonalna do czwartej potęgi długości
fali?
Największe rozproszenie występuje przy kolorach o najkrótszych falach,
takich jak fioletowy i niebieski. Zielony jest mniej rozpraszany, a
czerwony najmniej. W wyniku zmieszania się wszystkich kolorów w
odpowiednich proporcjach - (mnóstwo fioletu, mniej niebieskiego i
zielonego, a najmniej czerwonego i pomarańczowego) powstaje niebieski
kolor nieba. [Patrz rysunek
]
Kiedy patrzymy na oddalony przedmiot, widzimy światło odbite
bezpośrednio od niego oraz rozproszone światło nadchodzące z tego samego
kierunku. W rezultacie zmniejsza się ostrość widzenia odległego obiektu.
Gdy ten sam przedmiot obserwujesz przez niewielką papierowa tubę,
widzisz go wyraźniej, ponieważ mniej rozproszonego światła dochodzi do
twojego oka.
Formuła Rayleigha nie odnosi się do większych cząstek (kropelek wody,
kryształków lodu). W tym przypadku mamy do czynienia z rozpraszaniem Mie,
nazwanym tak na cześć jego odkrywcy, niemieckiego fizyka Gustava Mie
(1866-1957), który opisał je w 1908 roku. Rozpraszanie Mie jest niemal
takie samo dla wszystkich długości fal i stąd w efekcie widzimy światło
białe. Możemy teraz wyjaśnić, czemu cienkie chmury złożone z kryształków
lodu (cirrus) są białe. Z powodu rozpraszania Mie, do którego dochodzi
na kropelkach wody i na cząsteczkach pary wodnej silnie skoncentrowanych
w chmurach, grube chmury również są białe. Wielokrotne rozpraszanie
zwiększa ilość fal o różnych długościach dochodzących do naszych oczu.
Podobnie dym papierosowy wydaje się niebieskawy, ale wypuszczony z ust
jest białawy, gdyż miesza się z parą wodną. Z powodu wielokrotnego
rozpraszania niebo w pobliżu horyzontu jest jaśniejsze (droga światła
przez atmosferę jest znacznie dłuższa).
Rozkład światła słonecznego wokół Ziemi. [Patrz
rysunek
]
Kolory nieba podczas wschodu Słońca (cyfry ze znakiem + oznaczają
wysokość Słońca nad horyzontem a ze znakiem - wysokość Słońca nad
horyzontem). [Patrz rysunek
]
Kolory nieba podczas zachodu Słońca (cyfry ze znakiem + oznaczają
wysokość Słońca nad horyzontem a ze znakiem - wysokość Słońca nad
horyzontem). [Patrz rysunek
]
|


 |