Rozpoznawanie chmur i meteorów - 1

Cirrus
Cirrocumulus
Cirrostratus
Altocumulus
Altostratus
Nimbostratus
Stratocumulus
Stratus
Cumulus
Cumulonimbus
Chmury orograficzne
Chmury szczególne
Meteory
Definicje

Cirrus (Ci)

1. Definicja

Chmury w kształcie oddzielnych, białych, delikatnych włókien bądź białych lub przeważnie białych ławic czy też wąskich pasm. Chmury te mają włóknisty wygląd lub jedwabisty połysk albo obie te cechy jednocześnie.

2. Gatunki

Cirrus fibratus (Ci fib)
Cirrus uncinus (Ci unc)
Cirrus spissatus (Ci spi)
Cirrus castellanus (CI cas)
Cirrus floccus (Ci flo)

3. Odmiany

Cirrus intortus (Ci in)
Cirrus radiatus (Ci ra)
Cirrus vertebratus (Ci ve)
Cirrus duplicatus (Ci du)

4. Zjawiska szczególne i chmury towarzyszące

Mamma

5. Budowa fizyczna i wygląd

Chmury Cirrus składają się z kryształków lodu. Mogą występować w postaci cienkich włókien lub nitek, prawie prostoliniowych nieregularnie zagiętych lub poplątanych w chaotyczny sposób. Mają one niekiedy kształt przecinków zakończonych u góry haczykiem lub niezaokrąglonym kłaczkiem. Chmury Cirrus występują także w ławicach na tyle gęstych, że wydają się szare, gdy znajdą się w kierunku Słońca. Ten gatunek chmur Cirrus może również lekko przesłaniać Słońce, rozmywać jego zarysy lub nawet zasłaniać je zupełnie. Chmury Cirrus rzadziej ukazują się w kształcie małych zaokrąglonych kłaczków mniej lub bardziej rozrzuconych, często ze smugami opadowymi lub w kształcie małych zaokrąglonych wieżyczek czy też małych baszt, wyrastających ze wspólnej podstawy. Człony chmur Cirrus są niekiedy ułożone w szerokie równoległe pasma, które wydają się zbieżnymi ku horyzontowi. Chmury Cirrus dostatecznie wzniesione nad horyzontem są białe w ciągu całego dnia. W każdym razie są bielsze niż jakiekolwiek inne chmury znajdujące się w tej samej części nieba. Gdy tarcza słoneczna znajduje się na wysokości horyzontu, chmury Cirrus są białawe, podczas gdy inne chmury znajdują się na niższych poziomach, mogą przejmować barwę żółtą lub pomarańczową. Gdy słońce znika pod horyzontem, chmury Cirrus znajdujące się wysoko na niebie zmieniają barwę z żółtej na różową, następnie na czerwoną i w końcu na szarą. O wschodzie słońca kolejność barw zjawia się w odwrotnym porządku. W pobliżu horyzontu chmury Cirrus przejmują często zabarwienie żółtawe lub różowawe; barwy chmur innych rodzajów, występujących na niższych poziomach, są mniej wyraźne. Zjawiska halo mogą być obserwowane, jednakże, wskutek małych rozmiarów chmur Cirrus, pierścienie halo prawie nigdy nie ukazują się w kształcie pełnych kręgów.

6. Powstawanie

Chmury Cirrus powstają często wskutek przekształcenia się virga chmur Cirrocumulus lub Altocumulus albo też górnej części chmur Cumulonimbus. Mogą one również powstać w wyniku przemian zachodzących w chmurach Cirrostratus o nierównomiernej grubości, w której najcieńsze części zanikły wskutek parowania. Chmury Cirrus w kształcie kłaczków o zaokrąglonych wierzchołkach powstają często w powietrzu wolnym od produktów kondensacji pary wodnej.

7. Zasadnicze różnice między chmurami Cirrus i podobnymi Chmurami innych rodzajów

a. Cirrocumulus

Chmury Cirrus w kształcie zaokrąglonych kłaczków, małych zaokrąglonych wieżyczek albo małych baszt wyrastających ze wspólnej podstawy, łatwo jest pomylić z chmurami Cirrocumulus, posiadającymi podobny wygląd. Za podstawę do rozróżnienia tych chmur służy fakt, że kłaczki lub małe wieżyczki chmur Cirrus, w przeciwieństwie do chmur Cirrocumulus, posiadają pozorną szerokość większą niż jeden stopień, jeśli są wzniesione nad horyzont o kąt większy od 30° .

b. Cirrostratus

Chmury Cirrus różnią się od chmur Cirrostratus tym, że posiadają nieciągłą budowę. Gdy występują w ławicach czy też pasmach, odróżniają się małą rozciągłością poziomą albo małymi wymiarami ciągłych części. Gdy chmura Cirrus znajduje się w pobliżu horyzontu, wówczas wskutek perspektywy trudno jest niekiedy odróżnić ją od chmur Cirrostratus.

c. Altocumulus

Chmury Cirrus w kształcie zaokrąglonych kłaczków, małych zaokrąglonych wieżyczek albo małych baszt wyrastających ze wspólnej podstawy, odróżniają się od chmur Altocumulus o podobnym wyglądzie tym, że posiadają bardziej włóknisty i jedwabisty wygląd.

c. Altostratus

Grube ławice chmur Cirrus odróżniają się od ławic chmur Altostratus mniejszą rozciągłością poziomą i bardziej białym wyglądem.

Cirrocumulus

Cirrocumulus (Cc)

1. Definicja

Cienka, biała ławica, płat lub warstwa chmur bez cieni, złożona z bardzo małych członów w kształcie ziaren, zmarszczek itp. połączonych lub oddzielonych od siebie i ułożonych mniej lub bardziej regularnie; większość członów ma pozorną szerokość mniejszą od jednego stopnia.

2. Gatunki

Cirrocumulus stratiformis (Cc str)
Cirrocumulus lenticularis (Cc len)
Cirrocumulus castellanus (Cc cas)
Cirrocumulus floccus (Cc flo)

3. Odmiany

Cirrocumulus undulatus (Cu un)
Cirrocumulus lacunosus (Cc la)

4. Zjawiska szczególne i chmury towarzyszące

Virga, Mamma

5. Budowa fizyczna i wygląd

Chmury Cirrocumulus składają się prawie wyłącznie z kryształków lodu; mogą w nich występować również i kropelki silnie przechłodzonej wody, które na ogół szybko przekształcają się w kryształki lodu.

Chmury Cirrocumulus występują na ogół w postaci płatów mniej lub bardziej rozpostartych i składających się z bardzo małych członów w kształcie ziarenek, zmarszczek. Płaty te wykazują często jeden lub dwa kierunki sfalowania. Mogą również posiadać brzegi włókniste. Bardzo rzadko płaty chmur Cirrocumulus mogą posiadać małe, zaokrąglone przerwy rozmieszczone mniej lub bardziej regularnie, tak że chmury mają często wygląd przypominający sieć lub plaster miodu. Brzegi tych przerw są często postrzępione.

Chmury Cirrocumulus występują również w ławicach o kształcie soczewek lub migdałów często bardzo wydłużonych i zazwyczaj o wyraźnych zarysach. Rzadziej człony chmur Cirrocumulus przybierają kształty bardzo małych kłaczków o postrzępionych dolnych częściach lub bardzo małych wypukłości, przypominających wieżyczki, wyrastające ze wspólnej poziomej podstawy. Chmury Cirrocumulus zawsze są na tyle przejrzyste, że pozwalają określić położenie Słońca lub Księżyca. Na chmurach tego rodzaju występuje niekiedy zjawisko wieńców lub iryzacji.

6. Powstawanie

Chmury Cirrocumulus mogą powstać w powietrzu wolnym od produktów kondensacji pary wodnej. Chmury Cirrocumulus mogą również powstawać w wyniku przekształcenia się chmur Cirrus lub Cirrostratus albo wskutek zmniejszania się wymiarów członów ławicy płatu lub warstwy chmur Altocumulus. Chmury Cirrocumulus w kształcie soczewek lub migdałów powstają zazwyczaj w wyniku lokalnego, orograficznego uniesienia warstwy wilgotnego powietrza.

7. Zasadnicze różnice między chmurami Cirrocumulus i podobnymi chmurami innych rodzajów

a. Cirrus i Cirrostratus

Chmury Cirrocumulus w kształcie zaokrąglonych kłaczków, małych zaokrąglonych wieżyczek albo małych baszt wyrastających ze wspólnej podstawy, łatwo jest pomylić z chmurami Cirrus, posiadającymi podobny wygląd. Za podstawę do rozróżnienia tych chmur służy fakt, że kłaczki lub małe wieżyczki chmur Cirrocumulus, w przeciwieństwie do chmur Cirrus, posiadają pozorną szerokość mniejszą od jednego stopnia, gdy są wzniesione nad horyzont o kąt większy od 30°

Płat chmur Cirrocumulus różni się od chmur Cirrus i Cirrostratus tym, że jest jakby zmarszczony lub podzielony na bardzo małe chmurki. Może on zawierać części włókniste, jedwabiste lub gładkie, które jednak w sumie nie stanowią jego większej części.

b. Altocumulus

Chmury Cirrocumulus odróżniają się od chmur Altocumulus tym, że większość ich członów jest bardzo mała i bez cieni.

Cirrostratus

Cirrostratus (Cs)

1. Definicja

Przejrzysta biała zasłona z chmur o włóknistym lub gładkim wyglądzie, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo i zwykle powodująca występowanie zjawiska halo.

2. Gatunki

Cirrostratus fibratus (Cs fib)
Cirrostratus nebulosus (Cs neb)

3. Odmiany

Cirrostratus duplicatus (Cs du)
Cirrostratus undulatus (Cs un)

4. Zjawiska szczególne i chmury towarzyszące

Godne uwagi nie występują.

5. Budowa fizyczna i wygląd

Chmury Cirrostratus składają się głównie z kryształków lodu. Chmury Cirrostratus mogą występować w postaci włóknistej zasłony, w której można obserwować drobne prążkowanie, lub też mogą przybierać wygląd mglistej zasłony. Brzeg zasłony chmur Cirrostratus jest niekiedy ostro zarysowany, lecz częściej jest zakończony chmurami Cirrus na kształt frędzli. Chmury Cirrostratus nigdy nie są dość gęste by przeszkodzić w rzucaniu cieni przez przedmioty znajdujące się na ziemi, z wyjątkiem gdy Słońce jest nisko nad horyzontem. Uwagi dotyczące barw chmur Cirrus w dużej mierze są również słuszne dla chmur Cirrostratus. Zjawiska halo są często obserwowane w przypadku cienkich chmur Cirrostratus, niekiedy tak cienkich, że halo jest jedyną oznaką ich obecności.

6. Powstawanie

Chmury Cirrostratus powstają wskutek powolnego wznoszenia się rozległych warstw powietrza do dostatecznie dużych wysokości. Chmury Cirrostratus mogą również powstać wskutek łączenia się chmur Cirrus lub członów chmur Cirrocumulus lub też mogą być utworzone przez kryształki lodu padające z chmur Cirrocumulus. Poza tym chmury Cirrostratus mogą powstać wskutek zmniejszenia się grubości chmur Altostratus lub rozprzestrzenienia się kowadła chmury Cumulonimbus.

7. Zasadnicze różnice między chmurami Cirrostratus i podobnymi chmurami innych rodzajów

1. Cirrus

Chmura Cirrostratus różni się od chmury Cirrus tym, że występuje w kształcie zasłony, zazwyczaj o dużej rozciągłości poziomej.

2. Cirrocumulus i Altocumulus

Chmury Cirrostratus mają na ogół wygląd rozmyty i nie wykazują budowy ziarnistej, prążkowanej, blaszkowatej, w kształcie zaokrąglonych członów, walców itp., co jest charakterystyczne dla chmur Cirrocumulus i Altocumulus.

     c. Altostratus

Chmury Cirrostratus różnią się od chmur Altostratus małą gęstością i tym że mogą powodować zjawiska halo. W pobliżu horyzontu chmury Cirrostratus mogą być mylnie określone jako chmury Altostratus. Praktycznie wskazówką dla odróżnienia chmur Cirrostratus od chmur Altostratus i Stratus jest charakterystyczna dla chmur Cirrostratus powolność pozornego ruchu oraz zmian grubości i wyglądu.

4. Stratus

Chmury Cirrostratus można pomylić z bardzo cienkimi chmurami Stratus, które przy oddaleniu od Słońca mniejszym od 45 stopni mogą być bardzo białe. Chmury Cirrostratus różnią się jednak od chmur Stratus tym, że są wszędzie białe i że mogą mieć wygląd włóknisty. Poza tym chmury Cirrostratus dają często zjawisko halo, podczas gdy chmury Stratus ich nie dają, z wyjątkiem być może przypadków bardzo niskich temperatur.

5. Zmętnienie opalizujące

Chmury Cirrostratus różnią się od zasłony zmętnienia tym, że zmętnienie opalizujące lub ma barwę od brudno żółtej do brązowej. Chmury Cirrostratus niekiedy trudno jest rozpoznać patrząc na nią przez zmętnienie.

Altocumulus

Altocumulus (Ac)

1. Definicja

Biała lub szara bądź częściowo biała, częściowo szara ławica lub warstwa chmur, wykazująca na ogół cienie i złożona z płatów, zaokrąglonych brył, itp., połączonych ze sobą lub oddzielonych od siebie, niekiedy o wyglądzie częściowo włóknistym lub rozmytym. Pozorna szerokość większości regularnie ułożonych małych członów chmury zawiera się zwykle w granicach od jednego do pięciu stopni.

2. Gatunki

Altocumulus stratiformis (Ac str)
Altocumulus lenticularis (Ac len)
Altocumulus castellanus (Ac cas)
Altocumulus floccus (Ac flo)

3. Odmiany

Altocumulus translucidus (Ac tr)
Altocumulus perlucidus (Ac pe)
Altocumulus opacus (Ac op)
Altocumulus duplicatus (Ac du)
Altocumulus undulatus (Ac un)
Altocumulus radiatus (Ac ra)
Altocumulus lacunosus (Ac la)

4. Zjawiska szczególne i chmury towarzyszące

Virga, Mamma

5. Budowa fizyczna i wygląd

Chmury Altocumulus przynajmniej w większej części są zbudowane prawie wyłącznie z kropelek wody. Przy bardzo niskich temperaturach mogą tworzyć się w nich kryształki lodu. Chmury Altocumulus występują najczęściej w postaci rozległych płatów, składających się z połączonych lub oddzielonych od siebie członów, uporządkowanych dość regularnie. Niekiedy człony te przyjmują kształty wydłużonych równoległych walców, które mogą być rozdzielone wyraźnie zaznaczonymi pasmami czystego nieba. Bardzo rzadko płat chmur Altocumulus posiada mniej lub bardziej regularnie rozłożone, małe zaokrąglone przerwy, co daje chmurze wygląd podobny do sieci lub plastra miodu; wiele z tych przerw ma brzegi postrzępione. Płaty chmur Altocumulus często są obserwowane równocześnie na dwóch lub więcej poziomach.Chmury Altocumulus Występują również w postaci ławic mających kształt soczewki lub migdałów, często bardzo wydłużonych o wyraźnych zarysach. Ławice te składają się albo z pojedynczego mniej lub bardziej gładkiego członu, albo z kilku małych bardzo zbliżonych do siebie członów. W pierwszym przypadku chmura posiada wyraźne cienie. Rzadziej chmury Altocumulus przybierają kształty małych odosobnionych kłaczków, których dolne części są nieco postrzępione; chmurom tym towarzyszą często włókniste smugi. Inna równie rzadka postać chmur Altocumulus posiada wygląd szeregu małych wieżyczek, wyrastających ze wspólnej poziomej podstawy.Stopień przenikania światła przez chmury Altocumulus zmienia się w szerokich granicach. W pewnych przypadkach przez większą część chmury można określić położenie Słońca, w innych chmura jest w takim stopniu nieprzeświecająca, że zupełnie zasłania Słońce. Nieprzeświecające warstwy chmur Altocumulus mogą posiadać nierówną dolną powierzchnię, której wystające człony tworzą niejako płaskorzeźbę. Chmury Altocumulus prawie zawsze wykazują pewne cieniowanie. W przypadku tych chmur obserwuje się często wieńce lub iryzację. Kryształki, które padają z chmur Altocumulus, mogą powodować zjawiska halo w postaci słońc pobocznych (słońca pozorne) lub słupów świetlnych.

6. Powstawanie

Chmury Altocumulus powstają często na brzegu rozległej warstwy unoszącego się ku górze powietrza lub wskutek ruchów turbulencyjnych i konwekcyjnych w średnim piętrze. Chmury Altocumulus mogą również tworzyć się wskutek wzrostu rozmiarów lub grubienia przynajmniej kilku członów płata chmur Cirrocumulus lub przez dalszy podział członów chmury Stratocumulus. Mogą one również powstawać przez przekształcenie się chmury Altostratus i Nimbostratus. Chmury Altocumulus tworzą się również w wyniku rozpościerania się chmur Cumulus lub Cumulonimbus. Chmury Altocumulus w kształcie soczewek lub migdałów powstają zwykle wskutek lokalnego orograficznego unoszenia się warstwy wilgotnego powietrza.

7. Zasadnicze różnice między chmurami Altocumulus i podobnymi chmurami innych rodzajów.

1. Cirrus

Z chmur Altocumulus opadają niekiedy smugi o wyglądzie włóknistym. W tym przypadku uznaje się te chmury za Altocumulus, a nie za Cirrus tak długo, dopóki posiadają jakąś część bez wyglądu włóknistego lub jedwabistego połysku.

2. Cirrocumulus

Chmury Altocumulus można niekiedy mylić z chmurami Cirrocumulus. W przypadkach wątpliwych, jeśli chmury mają cienie, to według definicji są chmurami Altocumulus nawet, jeśli ich człony mają pozorną szerokość mniejszą od jednego stopnia. Jeśli nie mają cieni, to według definicji są chmurami Altocumulus, gdy większość uporządkowanych regularnie członów ma pozorną szerokość zawartą między jednym i pięciu stopniami, przy wzniesieniu chmur nad nad horyzontem o kąt większy od 30° . Na cienkich częściach chmur Altocumulus często obserwuje się wieńce lub zjawiska iryzacji, co dość rzadko zdarza się w przypadku chmur Cirrocumulus.

    c. Altostratus

Warstwę chmur Altocumulus można niekiedy mylić z chmurą Altostratus; w przypadkach wątpliwych uważa się je za chmury Altocumulus, jeśli tylko występują jakiekolwiek oznaki istnienia płatów, zaokrąglonych brył, walców itp.

4. Stratocumulus

Chmury Altocumulus, posiadające ciemne części można niekiedy mylić z chmurami Stratocumulus. Jeśli większa część regularnie ułożonych członów ma pozorną szerokość, zawartą między jednym i pięciu stopniami przy wzniesieniu ich nad horyzontem o kąt większy o 30° , to są one chmurami Altocumulus.

5. Cumulus

Chmury Altocumulus porozrzucane w postaci kłaczków można mylić z małymi chmurami cumulus, jednakże kłaczki chmur Altocumulus posiadają często smugi włókniste (virga) i ponadto w przeważającej części mają mniejsze wymiary niż chmury Cumulus.

Altostratus (As)

   1.  Definicja

Płat lub warstwa chmur szarawych bądź niebieskich, o wyglądzie prążkowanym, włóknistym lub jednolitym, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo i miejscami tak cienka, że Słońce jest widoczne najwyżej jak przez matowe szkło. Chmura Altostratus nie powoduje występowania zjawisk halo.

2. Gatunki

Brak podziału na gatunki.

    3. Odmiany

Altostratus translucidus (As tr)
Altostratus opacus (As op)
Altostratus duplicatus (As du)
Altostratus undulatus (As un)
Altostratus radiatus (As ra)

4. Zjawiska szczególne i chmury towarzyszące

Virga, Praecipitatio, Pannus, Mamma

5. Budowa fizyczna i wygląd

Chmura Altostratus składa się z kropelek wody i kryształków lodu; zawiera ona również krople deszczu i płatki śniegu. Chmura Altostratus występuje prawie zawsze pod postacią warstwy o dużej rozciągłości poziomej i względnie dużej rozciągłości pionowej. Może ona składać się z dwóch lub więcej warstw ułożonych jedna nad drugą na nieco różnych poziomach. Warstwy te są niekiedy częściowo z sobą połączone. W pewnych przypadkach wyraźnie widać sfalowanie lub szerokie równoległe pasma. Chmura Altostratus jest zwykle tak gęsta, że nawet przez jej najcieńsze części Słońce widać niewyraźnie jak przez matowe szkło; najgrubsze jej części mogą być tak gęste, że zakrywają zupełnie Słońce. Altostratus jest chmurą dającą opady, które można obserwować w postaci smug poniżej jej podstawy (virga), wskutek tego dolna powierzchnia chmury może przybierać wygląd postrzępiony lub przypominający wymiona. Gdy chmura Altostratus daje opady sięgające do ziemi, mają one zwykle charakter ciągły i występują w postaci deszczu, śniegu lub ziaren lodowych. Pod chmurami Altostratus, w niżej położonych turbulencyjnych warstwach powietrza o zwiększonej wilgotności wskutek parowania opadów, mogą tworzyć się strzępy chmur (pannus). W początkowym stadium tworzenia się chmury pannus są małe, rozrzucone i wyraźnie oddzielone jedne od drugich; ukazują się one zwykle na poziomie wyraźnie niższym od poziomu podstawy chmur Altostratus. Wraz ze wzrostem grubości chmur Altostratus i obniżaniem się ich podstawy, odległość ta znacznie maleje, jednocześnie wzrastają wymiary i ilość chmur pannus, które mogą łączyć się w prawie ciągłą warstwę.

6. Powstawanie

Chmury Altostratus powstają najczęściej w wyniku powolnego unoszenia się warstw powietrza o dużej rozciągłości poziomej do dostatecznie dużych wysokości. Chmury Altostratus mogą również powstać z grubiejącej zasłony chmur Cirrostratus lub niekiedy przez zmniejszenie się grubości warstwy chmur Nimbostratus. Chmury Altostratus powstają z warstwy chmur Altocumulus, gdy z tych ostatnich wypadają kryształki lodu w postaci szeroko rozpostartych smug (virga). Czasami, zwłaszcza w obszarach międzyzwrotnikowych, chmury Altostratus powstają z rozpościeranie się środkowej lub górnej części chmury Cumulonimbus.

7. Zasadnicze różnice między chmurami Altostratus i podobnymi chmurami innych rodzajów

1. Cirrus

Płaty lub warstwy chmur mogą, choć w rzadkich przypadkach, rozpaść się na ławice, które można mylić z ławicami gęstych chmur Cirrus. Jednakże ławice chmur Altostratus mają większą rozciągłość poziomą i przeważnie są szare.

2. Cirrostratus

Cienką i wysoką warstwę chmur Altostratus można mylić z zasłoną chmur Cirrostratus. W przypadkach wątpliwych można czasami rozróżnić te chmury, pamiętając, że przy chmurach Altostratus przedmioty na ziemi nie dają cieni oraz Słońce jest widoczne przez nie jak przez matowe szkło. Jeśli obserwuje się zjawiska halo, jest to chmura Cirrostratus.

3. Altocumulus i Stratocumulus

Chmury Altostratus posiadają czasem dziury lub przerwy, należy zatem uważać, aby tych chmur nie mylić z płatem lub warstwą chmur Altocumulus lub Stratocumulus, posiadającą te same cechy. Chmury Altostratus różnią się od chmur Altocumulus i Stratocumulus bardziej jednolitym wyglądem.

4. Nimbostratus

Niską i grubą warstwę chmur Altostratus można odróżnić od podobnej warstwy chmur Nimbostratus dzięki istnieniu w chmurach Altostratus, cieńszych części, przez które Słońce jest lub przynajmniej czasami może być niewyraźnie widoczne. Chmury Altostratus posiadają również jaśniejszą szarą barwę i ich dolna powierzchnia jest zwykle mniej jednolita niż chmur Nimbostratus. Jeśli podczas bezksiężycowej nocy istnieją wątpliwości przy rozpoznaniu chmur Altostratus i Nimbostratus, przyjmuje się, że ta chmura jest chmurą Altostratus, z której nie pada ani deszcz ani śnieg.

5. Stratus

Chmury Altostratus różnią się od podobnych chmur Stratus tym, że można przez nie widzieć Słońce jak przez matowe szkło. Ponadto chmury Altostratus, gdy są obserwowane w kierunku Słońca, nie są nigdy tak białe, jak cienkie chmury Stratus.

Tekst opracowany w oparciu o materiały Światowej Organizacji Meteorologicznej oraz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - udostępniony przez prof. IMGW, dr hab. Mirosława Miętusa.

Atlas chmur- Strona główna | Atlas chmur-Index